Niniejsza analiza została opracowana w celu zaprezentowania struktury agrarnej i sposobu użytkowania gruntów województwa warmińsko–mazurskiego. Opracowanie zostało oparte o zbiorcze zestawienia danych objętych ewidencją gruntów i budynków według stanu na dzień 1 stycznia 2022 r. Dane zostały przedstawione w formie map tematycznych ilustrujących omawianą tematykę. W opracowaniu wykorzystano i zobrazowano kartograficznie dane objęte ewidencją gruntów i budynków w odniesieniu do powierzchni powiatów wg stanu na 1 stycznia 2022 r. oraz powierzchni gmin i miast wg stanu na 1 stycznia 2022 r.
I. Podział na grupy rejestrowe.
Obecnie obowiązujący podział na grupy rejestrowe został wprowadzony zapisami Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. 2021, Poz. 1390 t.j. z późn. zm). Rozróżnia się następujące grupy rejestrowe dla jednostek rejestrowych, na podstawie statusu podmiotów i przysługujących im wielkości udziałów o których mowa w § 11 pkt 2 lit. a (właścicieli oraz przysługujących im wielkości udziałów albo samoistnych posiadaczy).
1) grupa 1 - Skarb Państwa, jeżeli nie występuje w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
2) grupa 2 - Skarb Państwa, jeżeli występuje w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
3) grupa 3 - jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe osoby prawne;
4) grupa 4 - gminy, związki międzygminne lub metropolitalne, jeżeli nie występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
5) grupa 5 - gminy, związki międzygminne lub metropolitalne, jeżeli występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
6) grupa 6 - jednoosobowe spółki jednostek samorządu terytorialnego i inne osoby prawne, których organami założycielskimi
są organy samorządu terytorialnego;
7) grupa 7 - osoby fizyczne;
8) grupa 8 - spółdzielnie;
9) grupa 9 - kościoły i związki wyznaniowe;
10) grupa 10 - wspólnoty gruntowe;
11) grupa 11 - powiaty i związki powiatów, jeżeli nie występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
12) grupa 12 - powiaty i związki powiatów, jeżeli występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
13) grupa 13 - województwa, jeżeli nie występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
14) grupa 14 - województwa, jeżeli występują w zbiegu z użytkownikami wieczystymi;
15) grupa 15 - spółki prawa handlowego;
16) grupa 16 – inne podmioty ewidencyjne niewymienione w pkt 1–15.
W celu większej przejrzystości opracowania przedstawione 16 grup rejestrowych zostało zgeneralizowane do 11 następujących grup podmiotów ewidencyjnych:
1) Skarb Państwa – powstała ze zsumowania gruntów grup rejestrowych nr: 1, 2 i 3, tj. grunty, których właścicielem jest Skarb Państwa, niezależnie od sposobu ich władania;
2) Gminy – powstała ze zsumowania gruntów grup rejestrowych nr: 4, 5 grunty, których właścicielem są gminy, niezależnie niezależnie czy występują czy nie występują w zbiegu z użytkownikiem wieczystym;
3) Jednoosobowe spółki jednostek samorządu terytorialnego i inne osoby prawne, których organami założycielskimi są organy samorządu terytorialnego - odpowiadająca grupie rejestrowej nr 6;
4) Osoby fizyczne – odpowiadająca grupie rejestrowej nr 7;
5) Spółdzielnie – odpowiadająca grupie rejestrowej nr 8;
6) Kościoły i związki wyznaniowe – odpowiadająca grupie rejestrowej nr 9;
7) Wspólnoty gruntowe – odpowiadająca grupie rejestrowej nr 10;
8) Powiaty – powstała ze zsumowania gruntów grup rejestrowych nr: 11, 12 tj. grunty, których właścicielem są powiaty, niezależnie czy występują czy nie występują w zbiegu z użytkownikiem wieczystym;
9) Województwo – powstała ze zsumowania gruntów grup rejestrowych nr: 13, 14 tj. grunty, których właścicielem jest województwo, niezależnie czy występują czy nie występują w zbiegu z użytkownikiem wieczystym;
10) Spółki prawa handlowego – odpowiadająca grupie rejestrowej nr 15.
11) inne podmioty ewidencyjne - odpowiadająca grupie rejestrowej nr 16
Strukturę własności i sposobu użytkowania gruntów województwa warmińsko-mazurskiego zaprezentowano według przedstawionych powyżej 11 grup podmiotów ewidencyjnych na mapach tematycznych zawierających szczegółowe informacje w odniesieniu do poszczególnych powiatów i jednostek ewidencyjnych.
II. Użytki gruntowe.
Obecnie obowiązujący podział na użytki gruntowe został wprowadzony zapisami Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. 2021, Poz. 1390 t.j. z późn. zm). Użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:
1. Grunty rolne
Grunty rolne dzielą się na:
1.1 Użytki rolne, do których zalicza się:
1.1.1 Grunty orne, oznaczone symbolem - R
Do gruntów ornych zalicza się grunty:
a) poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję rolniczą lub ogrodniczą;
b) nadające się do uprawy, o której mowa pod lit. a, ale zajęte pod plantacje chmielu, wikliny, lub drzew ozdobnych, w tym choinek, oraz szkółki ozdobnych drzew lub krzewów, lub na których urządzone zostały rodzinne ogrody działkowe;
c) zajęte pod urządzenia i budowle wspomagające produkcję rolniczą lub ogrodniczą i położone poza działką siedliskową;
d) utrzymywane w postaci ugoru lub odłogowane
1.1.2 Łąki trwałe, oznaczone symbolem - Ł
Do łąk trwałych zalicza się grunty pokryte zwartą wieloletnią roślinnością, złożoną z licznych gatunków traw, roślin motylkowych i ziół, tworzących ruń łąkową, systematycznie koszoną, a w rejonach górskich - hale i połoniny z zasady koszone, w tym grunty zajęte pod urządzenia
i budowle wspomagające hodowlę zwierząt gospodarskich, takie jak wiaty oraz kojce dla tych zwierząt oraz budynki inwentarsko-składowe służące gospodarce rolnej, położone poza zabudową zagrodową.
1.1.3 Pastwiska trwałe, oznaczone symbolem – Ps
Do pastwisk trwałych zalicza się grunty pokryte podobną jak na łąkach roślinnością, na których z zasady wypasane są zwierzęta gospodarskie, a w rejonach górskich hale i połoniny, które z zasady nie są koszone, lecz na których wypasane są zwierzęta gospodarskie, w tym grunty zajęte pod urządzenia i budowle wspomagające hodowlę zwierząt gospodarskich, takie jak wiaty oraz kojce dla tych zwierząt, położone poza zabudową zagrodową
1.1.4 Sady, oznaczone symbolem – S
Do sadów zalicza się grunty o powierzchni co najmniej 0,1000 ha, na których w zwartym nasadzeniu rosną drzewa owocowe lub krzewy owocowe (minimum 600 drzew lub 2000 krzewów na 1 ha) lub na których założone zostały szkółki owocowych drzew lub krzewów lub winnice.
Grunty o cechach określonych powyżej o powierzchni mniejszej niż 0,1000 ha zalicza się do użytku gruntowego, na którym nasadzono owocowe drzewa lub krzewy.
1.1.5 Grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem - Br
1.1.5.1 Do gruntów rolnych zabudowanych zalicza się grunty zajęte pod
a) budynki przeznaczone do produkcji rolniczej, nie wyłączając produkcji rybnej, w szczególności: spichlerze, przechowalnie owoców i warzyw, stodoły, budynki inwentarskie, budynki na sprzęt rolniczy, magazyny i sortownie ryb, wylęgarnie ryb, podchowalnie ryb, wędzarnie, przetwórnie, chłodnie, a także budowle i urządzenia rolnicze, w szczególności: zbiorniki na płynne odchody zwierzęce, płyty do składowania obornika, silosy na kiszonki, silosy na zboże i pasze, komory fermentacyjne i zbiorniki biogazu rolniczego, a także instalacje służące do biogazu rolniczego, place składowe, place postojowe i manewrowe dla maszyn rolniczych;
b) budynki przeznaczone do przetwórstwa rolno – spożywczego, z wyłączeniem gruntów zajętych pod przemysłowe zakłady przetwórstwa rolniczego bazujących na surowcach pochodzących spoza gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzą te budynki;
c) budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia takie jak: komórki, garaże, szopy kotłownie, podwórza, śmietniki, składowiska odpadów, jeżeli z gruntami, budynkami, budowlami lub urządzeniami, o których mowa w lit. a i b, tworzą zorganizowaną całość gospodarczą i są położone w tej samej miejscowości lub w bezpośrednim sąsiedztwie miejscowości sąsiedniej.
1.1.5.2. Do gruntów rolnych zabudowanych zalicza się także:
a) grunty położone miedzy budynkami i urządzeniami, o których mowa w ust. 1.1.5.1 pod lit. a – c, lub w bezpośrednim sąsiedztwie tych budynków i urządzeń i niewykorzystane na inny cel, które uzasadniałby zaliczenie ich do innej grupy użytków gruntowych, w tym zajęte pod rabaty, kwietniki, warzywniki;
b) grunty zajęte pod budynki, budowle i urządzenia, o których mowa pod lit. a, niewykorzystywane obecnie do produkcji rolniczej, jeżeli grunty te nie zostały wyłączone z produkcji rolnej w rozumieniu ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1326 z poźn. zm.),
c) W przypadku gdy w skład siedliska usytuowanego na gruncie rolnym wchodzi wyłączenie budynek mieszkalny i urządzenia, o których mowa w ust 1.1.5.1 lit. c, to grunt w granicach tego siedliska zalicza się do gruntów rolnych zabudowanych, jeżeli z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo z decyzji o warunkach zabudowy wydanej w związku z budową tego budynku wynika, że przeznaczony jest tylko pod zabudowę zagrodową, albo też z projektu budowlanego stanowiącego załącznik do ważnego pozwolenia na budowę lub zgłaszania budowy upoważniającego do rozpoczęcia budowy wynika, że na gruncie tym mogą być budowane budynki i urządzenia, o których mowa w ust 1.1.5.1 lit. a i b.
1.1.6 Grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, oznaczone symbolem – Lzr
Do gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych zalicza się grunty, będące enklawami lub półenklawami użytków rolnych, na których znajduje się śródpolne skupiska drzew i krzewów lub tylko drzew, w wieku powyżej 10 lat, niezaliczonych do lasów lub sadów.
1.1.7 Grunty pod stawami, oznaczone symbolem - Wsr
Do gruntów pod stawami zalicza się grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód), wyposażonymi w urządzenia hydrotechniczne, nadającymi się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz tereny przyległe do stawów i z nimi związane, a należące do obiektu stawowego.
1.1.8 Grunty pod rowami, oznaczone symbolem - W
Do gruntów pod rowami zalicza się grunty zajęte pod rowy, o których mowa w art. 16 pkt 47 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2233 t.j., z późn. zm.) pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych szczegółowych dla gruntów wykorzystywanych do produkcji rolniczej.
Wg wyżej wymienionej ustawy rozumie się przez to sztuczne koryta prowadzące wodę w sposób ciągły lub okresowy, o szerokości dna mniejszej niż 1,5 m przy ujściu;
1.2 Nieużytki – oznaczone symbolem N
Do nieużytków zalicza się grunty rolne nienadające się bez znacznych nakładów do działalności wytwórczej w rolnictwie, w szczególności:
a) bagna (błota, topieliska, trzęsawiska, moczary, rojsty);
b) piaski (piaski ruchome, piaski nadbrzeżne, wydmy);
c) naturalne utwory fizjograficzne, takie jak: urwiska, strome stoki, uskoki, skały, rumowiska, zapadliska, nisze osuwiskowe, piargi;
d) grunty pokryte wodami, które nie nadają się produkcji rybnej (sadzawki, wodopoje, doły potorfowe.)
2. Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione
Grunty leśne dzielą się na:
2.1 Lasy, oznaczone symbolem – Ls
Do lasów zalicza się grunty określone jako "las" w Ustawie z dnia 28 września 1991r. o lasach (Dz. U. z 2022 r. poz. 672 t.j.)
Lasem w rozumieniu wyżej wymienionej ustawy jest grunt:
a) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) drzewami i krzewami oraz runem leśnym lub przejściowo jej pozbawiony:
- przeznaczonej do produkcji leśnej lub
- stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo
- wpisany do rejestru zabytków;
b) związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.
2.2 Grunty zadrzewione i zakrzewione oznaczone symbolem – Lz
Gruntami zadrzewionymi i zakrzewionymi są grunty porośnięte roślinnością leśną, których pole powierzchni jest mniejsze niż 0,1000 ha, a także:
a) tereny torfowisk, pokrytych częściowo kępami krzewów i drzew karłowatych;
b) grunty porośnięte wikliną w stanie naturalnym oraz krzewiastymi formami wierzb w dolinach rzek i obniżeniach terenu;
c) przylegające do wód powierzchniowych grunty porośnięte drzewami lub krzewami, stanowiące biologiczną strefę ochronną cieków i zbiorników wodnych;
d) jary i wąwozy pokryte drzewami i krzewami w sposób naturalny lub sztuczny w celu zabezpieczenia przed erozją, niezaliczone do lasów;
e) wysypiska kamieni i gruzowiska porośnięte drzewami i krzewami,
f) skupiska drzew i krzewów mające charakter parku, ale niewyposażone w urządzenia i budowle służące rekreacji i wypoczynkowi;
g) zadrzewione i zakrzewione tereny nieczynnych cmentarzy.
1.3 Grunty pod rowami, oznaczone symbolem – W
Do gruntów leśnych pod rowami zalicza się grunty zajęte pod rowy, o których mowa w art. 16 pkt 47 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021 poz. 2233 tj. z późn. zm), pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych. Rozumie się przez to sztuczne koryta prowadzące wodę w sposób ciągły lub okresowy, o szerokości dna mniejszej niż 1,5 m przy ujściu.
3. Grunty zabudowane i zurbanizowane
Grunty zabudowane i zurbanizowane dzielą się na:
3.1 Tereny mieszkaniowe, oznaczone symbolem – B
Do terenów mieszkaniowych zalicza się grunty, niewchodzące w skład działek siedliskowych, o których mowa w pkt. 1.1.5
a) zajęte pod budynki mieszkalne
b) zajęte pod budynki gospodarcze i techniczne, związane funkcjonalnie z budynkami mieszkalnymi, o których mowa pod lit. a, oraz urządzenia, w szczególności: podwórza, dojazdy, przejścia, przydomowe place gier, zabaw i odpoczynku, studnie, zbiorniki, przewody naziemne, urządzenia do gromadzenia i oczyszczenia ścieków, śmietniki, składowiska odpadów, obiekty małej architektury, ogrodzenia, oczka wodne, ogródki skalne;
c) położone między budynkami i urządzeniami, o których mowa w lit a) i b), lub w bezpośrednim sąsiedztwie tych budynków i urządzeń i niewykorzystywane do innego celu, który uzasadniałby zaliczenie ich do innej grupy użytków gruntowych, w tym zajęte pod trawniki, rabaty, kwietniki, warzywniki.
Kontur terenów mieszkaniowych nie może przekraczać linii wskazanych w projekcie zagospodarowania działki lub terenu stanowiącym załącznik do pozwolenia na budowę albo zgłoszenia budowy
3.2 Tereny przemysłowe, oznaczone symbolem – Ba
Do terenów przemysłowych zalicza się grunty:
a) zajęte pod budynki przemysłowe lub magazynowe oraz związane z tymi budynkami budowle i urządzenia, w szczególności: wiaty, kotłownie, zbiorniki, przewody naziemne, place składowe, placepostojowe i manewrowe, ogrodzenia, śmietniki, składowiska odpadów;
b) położone między budynkami, budowlami i urządzeniami, o których mowa w lit. a), lub w bezpośrednim sąsiedztwie tych budynków i urządzeń i niewykorzystywane w innym celu, który uzasadniałby zaliczenie ich do innej grupy użytków gruntowych, w tym zajęte pod rabaty i kwietniki;
c) zajęte pod bazy transportowe i remontowe, stacje transformatorowe, naziemne rurociągi, kolektory i wodociągi, hałdy i wysypiska śmieci, ujęcia wody i oczyszczalnie ścieków. Kontur terenów przemysłowych nie może przekraczać linii wskazanych w projekcie zagospodarowania działki lub terenu stanowiącym załącznik do pozwolenia na budowę albo zgłoszenia budowy.
3.3 Inne tereny zabudowane, oznaczone symbolem – Bi
Do innych terenów zabudowanych zalicza się grunty:
a) zajęte pod budynki inne niż mieszkalne, przemysłowe lub magazynowe oraz budowle lub urządzenia związane z tymi budynkami, w szczególności: kotłownie, zbiorniki, przewody naziemne, place składowe, place postojowe i manewrowe, ogrodzenia, śmietniki, składowiska odpadów;
b) położone między budynkami, budowlami i urządzeniami, o których mowa w pkt a, lub w bezpośrednim sąsiedztwie tych budynków i urządzeń i niewykorzystywane w innym celu, który uzasadniałby zaliczenie ich do innej grupy użytków gruntowych, w tym zajęte pod rabaty i kwietniki;
c) zajęte pod cmentarze czynne oraz cmentarze nieczynne, ale niezaliczone do gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, oraz grzebowiska zwierząt.
Kontur innych terenów zabudowanych nie może przekraczać linii wskazanych w projekcie zagospodarowania działki lub terenu załącznik do pozwolenia na budowę albo zgłoszenia budowy.
3.4 Zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie zabudowy, oznaczone symbolem - Bp
Do zurbanizowanych terenów niezabudowanych lub w trakcie zabudowy zalicza się grunty:
a) na których została rozpoczęta, lecz nie została zakończona budowa, w rozumieniu art. 41 ust. 1 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351 t.j z późn. zm.), powodująca wyłączenie tych gruntów z produkcji rolnej lub leśnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2021 poz. 1326 t.j. z późn. zm.);
b) które w wyniku zabudowy wyłączone zostały z produkcji rolnej lub leśnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995 r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. z 2021 poz. 1326 t.j. z późn. zm.), ale na których istniejące wcześniej budynki zostały rozebrane, a jednocześnie grunty te przeznaczone są pod zabudowę.
Przy ustaleniu konturów zurbanizowanych terenów niezabudowanych lub w trakcie zabudowy bierze się pod uwagę postanowienia decyzji wydawanych na podstawie art. 11 oraz art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz treści projektu zagospodarowania działki lub terenu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, stosując odpowiednio zasady dotyczące ustalenia konturów terenów mieszkaniowych, terenów przemysłowych oraz innych terenów zabudowanych.
Do zurbanizowanych terenów niezabudowanych lub w trakcie nie zalicza się gruntów przeznaczonych pod budowę dróg publicznych lub linii kolejowych, o których mowa w pkt. 3.7.4 (grunty przeznaczone pod budowę dróg publicznych lub linii kolejowych – Tp).
3.5 Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, oznaczone symbolem Bz.
Do terenów rekreacyjno–wypoczynkowych zalicza się niezajęte pod budynki i związane z nimi urządzenia:
a) tereny ośrodków wypoczynkowych, tereny zabaw dziecięcych, plaże urządzone parki, skwery, zieleńce (poza pasami ulic),
b) tereny o charakterze zabytkowym, takie jak: ruiny zamków, grodziska, kurhany, pomniki przyrody;
c) tereny sportowe, takie jak: stadiony, boiska sportowe, skocznie narciarskie, tory saneczkowe, strzelnice sportowe, kąpieliska, pola golfowe;
d) tereny spełniające funkcje rozrywkowe, takie jak: lunaparki, wesołe miasteczka;
e) ogrody zoologiczne i botaniczne,
f) tereny zieleni nieurządzonej niezaliczone do lasów oraz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych.
g) tereny rodzinnych ogrodów działkowych urządzonych na gruntach, które nie nadają się do upraw rolniczych, w tym na gruntach leśnych oraz zadrzewionych i zakrzewionych.
3.6 Użytki kopalne, oznaczone symbolem – K
Do użytków kopalnych zalicza się grunty
a) zajęte przez czynne odkrywkowe kopalnie, w których odbywa się wydobycie kopalin;
b) wyrobiska po wydobywaniu kopalin,
c) zapadliska i tereny po działalności górniczej.
3.7 Tereny komunikacyjne, w tym:
3.7.1 Drogi, oznaczone symbolem – dr
Do użytku gruntowego o nazwie „drogi” zalicza się grunty, które są pasami drogowymi dróg publicznych oraz dróg wewnętrznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1376 t.j z późn. zm.).
Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie wyżej wymienionej ustawy, do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w ustawie o drogach publicznych lub innych przepisach szczegółowych.
Do użytku gruntowego o nazwie „drogi” nie zalicza się gruntów w granicach pasów drogowych dróg wewnętrznych, jeżeli:
a) wchodzą w skład gospodarstwa rolnego lub leśnego;
b) wchodzą w skład działki budowlanej, która nie jest osiedlem mieszkaniowym, dworcem kolejowym lub dworcem komunikacji autobusowej albo też nie jest odrębnym pasem gruntu wydzielonym wyłącznie w celu zapewnienia dostępu tej działki do drogi publicznej.
Grunty w granicach pasów drogowych dróg wewnętrznych niezaliczone do użytku gruntowego „drogi” włącza się do:
a) przyległego użytku rolnego, jeżeli wchodzą w skład gospodarstwa rolnego,
b) użytku „las” jeśli wchodzą w skład gospodarstwa leśnego;
c) odpowiedniego użytku z grupy użytków zurbanizowanych i zabudowanych, jeśli wchodzą w skład działki budowlanej.
3.7.2 Tereny kolejowe, oznaczone symbolem - Tk
Do terenów kolejowych zalicza się grunt zajęte pod budowle i inne urządzenia przeznaczone do prowadzenia i obsługi ruchu kolejowego, obsługi przewozu osób lub rzeczy, lub ich utrzymania: linie kolejowe, bocznice kolejowe wraz z infrastrukturą stanowiącą ich część, stacje, rampy, magazyny, itp.
3.7.3 Inne tereny komunikacyjne, oznaczone symbolem – Ti
Do innych terenów komunikacyjnych zalicza się inne niż wymienione w pkt. 3.6 i 3.7.1 grunty zajęte w celach komunikacyjnych, a w szczególności pod:
a) porty lotnicze oraz budowle i urządzenia służące komunikacji lotniczej;
b) urządzenia portowe, przystanie, budowle i urządzenia służące komunikacji wodnej;
c) budowle i urządzenia kolei linowych;
d) torowiska tramwajowe poza pasami ulic i dróg, a także obiekty i urządzenia związane z komunikacją miejską,
e) urządzone parkingi poza lasami państwowymi, dworce autobusowe;
f) wały ochronne wód przystosowane do ruchu kołowego.
3.7.4. Grunty przeznaczone pod budowę dróg publicznych lub linii kolejowych, oznaczone symbolem – Tp
Do gruntów przeznaczonych pod budowę dróg publicznych lub linii kolejowych zalicza się grunty, które są własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i zostały wydzielone pod drogi publiczne lub linie kolejowe na podstawie:
a) ostatecznych decyzji zatwierdzających podział nieruchomości lub uchwał o scaleniu i podziale nieruchomości, wydanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1899 t.j.) a także prawomocnych orzeczeń sądowych orzekających o podziale nieruchomości;
b) ostatecznych decyzji, o których mowa wart. 11a ust 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. (Dz.U. 2022 poz. 176 t.j.);
c) ostatecznych decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydanej przez wojewodę, o których mowa w art. 9o ust.1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1984 t.j. z późn.zm. );
d) ostatecznych decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2022 r. poz.503 t.j.) ale na których budowa dróg publicznych lub linii kolejowych nie została zakończona.
4. Grunty pod wodami
Grunty pod wodami dzielą się na:
4.1 Grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi, oznaczone symbolem – Wm;
Gruntami pod morskimi wodami wewnętrznymi, są grunty pokryte morskimi wodami wewnętrznymi, o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2022 r. poz. 457 t.j.).
Morskimi wodami wewnętrznymi, według wyżej wymienionej ustawy, są:
a) Część Jeziora Nowowarpieńskiego i część Zalewu Szczecińskiego, wraz ze Świną i Dziwną oraz Zalewem Kamieńskim, znajdujące się na wschód od granicy państwowej między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, oraz rzeka Odra pomiędzy Zalewem Szczecińskim a wodami portu Szczecin;
b) część Zatoki Gdańskiej zamknięta linią podstawową morza terytorialnego;
c) część Zalewu Wiślanego znajdującą się na południowy zachód od granicy państwowej między Rzeczpospolitą Polską a Federacją Rosyjską na tym Zalewie;
d) wody portów określone od strony morza linią łączącą najdalej wysunięte w morze stałe urządzenia portowe, stanowiące integralną część systemu portowego.
e) wody znajdującą się pomiędzy linią brzegu morskiego ustaloną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne a linią podstawową morza terytorialnego
4.2 Grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, oznaczone symbolem – Wp;
Do gruntów pod wodami powierzchniowymi płynącymi zalicza się grunty pokryte śródlądowymi wodami płynącymi, o których mowa w art. 22 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021r. poz. 2233 t.j. z późn. zm.).
Kontur gruntów pod wodami powierzchniowymi płynącymi wyznaczają linie brzegów cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych, a w przypadku kanałów lub sztucznych zbiorników wodnych usytuowanych na wodach płynących – zewnętrzne krawędzie tych kanałów lub zbiorników.
Jeżeli ciek naturalny, jezioro, inny naturalny lub sztuczny zbiornik wodny lub kanał przecina granicę obrębu ewidencyjnego, to granica obrębu ogranicza kontur gruntów pod wodami powierzchniowymi płynącymi
Według obecnie obowiązującego prawa wodnego śródlądowymi wodami płynącymi są wody w:
a) ciekach naturalnych oraz źródłach, z których te cieki biorą początek;
b) jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych o ciągłym albo okresowym naturalnym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych;
c) sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących;
d) kanałach.
4.3 Grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi – Ws
Do gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi zalicza się grunty pokryte śródlądowymi wodami stojącymi, o których mowa w art. 23 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2021r. poz. 2233 t.j. z późn. zm.) , oraz grunty trwale pokryte wodami znajdującymi się w zagłębieniach terenu powstałych w wyniku działalności człowieka, niebędące stawami oraz niezaliczone do nieużytków, o których mowa w pkt 1.2. Kontur gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi wyznaczają linie brzegów naturalnych zbiorników wodnych, a w przypadku zagłębień terenu powstałych w wyniku działalności człowieka – zewnętrzne krawędzie tych zagłębień.
Jeżeli naturalny zbiornik wodny lub zagłębienie terenu powstałe w wyniku działalności człowieka przecina granicę obrębu ewidencyjnego, to krawędź przecięcia ogranicza kontur gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi.
Według ustawy z dnia 20 lipca 2017 Prawo Wodne (Dz. U. z 2021r. poz. 2233 t.j. z późn. zm.) – Śródlądowymi wodami stojącymi są wody śródlądowe w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych bezpośrednio, w sposób naturalny, z powierzchniowymi śródlądowymi wodami płynącymi.
5. Tereny różne, oznaczone symbolem – Tr
Do terenów różnych zalicza się wszystkie pozostałe grunty, niezaliczone do innych użytków, w szczególności zajęte pod budowle ziemne takie jak: wały przeciwpowodziowe niezaliczone do terenów komunikacyjnych, kopce, groble niewchodzące w skład stawów, o których mowa w lp. 1.1.7.
III. Podsumowanie
Analiza została przeprowadzona na podstawie jednorocznych zestawień zbiorczych danych objętych ewidencją gruntów i budynków. Dyslokację grup własności gruntów województwa warmińsko-mazurskiego przedstawiono za pomocą map tematycznych, obrazujących udział gruntów poszczególnych grup podmiotów ewidencyjnych w odniesieniu do powierzchni powiatów. Ilustrują one procentowy udział prawa władania podmiotów ewidencyjnych w gruntach danego powiatu. Za pomocą map tematycznych przedstawiono również procentowy udział poszczególnych użytków gruntowych w jednostkach ewidencyjnych (gmin, miast, dzielnic) i w samych miastach województwa warmińsko - mazurskiego.
IV. Mapy tematyczne
1. Dyslokacja grup własności gruntów
1.1 w ogólnej powierzchni powiatu
01. Udział gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa
02. Udział gruntów stanowiących własność Województwa Warmińsko-Mazurskiego
03. Udział gruntów stanowiących własność powiatów
04. Udział gruntów stanowiących własność gmin
06. Udział gruntów stanowiących własność osób fizycznych
07. Udział gruntów stanowiących własność wspólnot gruntowych
08. Udział gruntów stanowiących własność spółdzielni
09. Udział gruntów stanowiących własność kościołów i związków wyznaniowych
10. Udział gruntów stanowiących własność spółek prawa handlowego
11. Udział gruntów stanowiących własność innych podmiotów ewidencyjnych
1.2 w ogólnej powierzchni jednostek ewidencyjnych (gmin, miast, dzielnic)
12. Udział gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa
13. Udział gruntów stanowiących własność Województwa Warmińsko-Mazurskiego
14. Udział gruntów stanowiących własność powiatów
15. Udział gruntów stanowiących własność gmin
17. Udział gruntów stanowiących własność osób fizycznych
18. Udział gruntów stanowiących własność spółek prawa handlowego
19. Udział gruntów stanowiących własność innych podmiotów ewidencyjnych
2. Udział użytków gruntowych
2.1 w ogólnej powierzchni gmin
24. Udział trwałych użytków zielonych
25. Udział gruntów rolnych zabudowanych
26. Udział gruntów pod stawami
28. Udział gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych
31. Udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych
33. Udział terenów komunikacyjnych
2.2 w ogólnej powierzchni miast
36. Udział gruntów rolnych w miastach
37. Udział użytków rolnych w miastach
38. Udział gruntów ornych w miastach
39. Udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w miastach
40. Udział terenów mieszkaniowych w miastach
41. Udział terenów przemysłowych w miastach
42. Udział terenów pod drogami w miastach
